Bác Hồ với công tác giáo dục - đào tạo

Sinh thời Bác Hồ rất quan tâm đến công tác giáo dục đào tạo thế hệ trẻ. Người đã dạy rằng: một dân tộc dốt là một dân tộc yếu, muốn xây dựng CNXH trước hết cần có con người XHCN.

Con người mà Bác mong muốn đào tạo không chỉ có lòng yêu nước, tinh thần đấu tranh anh dũng, có lý tưởng cách mạng, phẩm chất, đạo đức, mà còn phải có tri thức khoa học, kỹ năng lao động sản xuất… Qua những bài nói, bài viết của Người về giáo dục - đào tạo, có thể rút ra một số nội dung cơ bản sau:

Về mục tiêu của giáo dục và dạy học, Bác chỉ ra rằng, nền giáo dục mới phải thực hiện hoạt động dạy và học theo mục tiêu: Học để làm việc, làm người, làm cán bộ; học để phụng sự đoàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại; học để sửa chữa tư tưởng; học để tu dưỡng đạo đức cách mạng; học để tin tưởng và học để hành. Như vậy, mục tiêu cao cả của giáo dục là bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau, bồi dưỡng những chủ nhân tương lai của nước nhà.

Về nhiệm vụ và nội dung dạy học, Bác cho rằng trong công tác dạy học, người thầy giáo chẳng những phải cung cấp tri thức, phát triển năng lực nhận thức, mở mang trí tuệ cho người học, mà còn phải hết sức chú ý bồi dưỡng, giáo dục tư tưởng, chính trị, đạo đức cho họ, tức là giáo dục toàn diện. Người từng nói: “Dạy cũng như học phải chú trọng cả tài lẫn đức. Đức là đạo đức cách mạng. Đó là cái gốc, rất là quan trọng. Nếu không có đạo đức cách mạng thì có tài cũng vô dụng”.

Về vai trò, vị trí quan trọng của người thầy, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đánh giá cao sứ mệnh của người thầy: “Có gì vẻ vang hơn là nghề đào tạo những thế hệ sau này tích cực góp phần xây dựng CNXH và CNCS? Người thầy giáo tốt, thầy giáo xứng đáng là thầy giáo - là người vẻ vang nhất”. Để hoàn thành được sứ mệnh vẻ vang đó thì “Giáo viên phải chú ý cả tài, cả đức, tài là văn hóa, chuyên môn, đức là chính trị. Muốn cho học sinh có đức thì giáo viên phải có đức…”.

Về phương pháp và phong cách dạy học, theo Bác, “Học phải đi đôi với hành, lý luận phải gắn liền với thực tế” (lý luận phải đem ra thực hành. Thực hành phải nhằm theo lý luận). Đồng thời, “Dạy học phải chú ý đặc điểm đối tượng, phải biết dạy cho ai” (người thầy phải đi sâu, đi sát để tìm hiểu tâm tư, mắc mứu của học sinh, từ đó tìm ra con đường giải quyết hợp lý việc dạy học). Ngoài ra, Bác Hồ cũng căn dặn: “Học hỏi là một việc phải tiếp tục suốt đời”, cũng giống như Lênin khuyên: “Học, học nữa, học mãi”, bởi thế giới ngày ngày đổi mới, nên chúng ta phải tiếp tục học và hành để kịp tiến bộ.

B.T (tổng hợp)