Áp lực thi cử

Từ nhiều năm qua, quan niệm “học để thi” đã ăn sâu vào tâm trí của hầu hết người dạy lẫn người học và chính vì vậy, cứ đến mùa thi, áp lực này lại đè nặng những người trong cuộc. Nào là thi hết cấp, thi chuyển cấp và căng thẳng nhất là 2 kỳ thi quốc gia liền kề - tốt nghiệp THPT, thi đại học (ĐH). Vào những ngày nắng gắt, nóng như thiêu đốt này, thử dạo qua các “lò” luyện thi ngoài giờ, trường học đến từng con hẻm nhỏ sẽ thấy bức tranh học thêm của học sinh các cấp rất nhộn nhịp.

Để có một chỗ học vào lớp 6 trường chuyên, trường có thương hiệu, học sinh lớp 5 phải chạy đua học thêm ngay từ đầu năm. Để giành được một chỗ học lớp 10 thuộc các trường THPT tốp trên, học sinh lớp 9 đua nhau học thêm tại trường lẫn bên ngoài. Việc chọn trường, ghi nguyện vọng sao cho “trúng”, vừa sức con cái cũng khiến nhiều phụ huynh tốn nhiều công sức.

Năm nay, tin vui từ luồng gió đổi mới thi cử, trong đó kỳ thi tốt nghiệp THPT giảm từ 6 môn xuống 4 môn thi có làm dịu bớt áp lực đối với học sinh lớp 12. Ở trường nào hiệu trưởng có suy nghĩ thoáng, thực lòng muốn học trò của mình “dễ thở” thì việc ôn, luyện nhẹ nhàng.

Ngược lại, vì chạy theo thành tích và mong muốn tỷ lệ học sinh đậu ĐH, CĐ cao, nhiều trường vẫn duy trì chế độ dạy - học theo kiểu nhồi nhét kiến thức càng nhiều càng tốt. Có không ít trường THPT áp dụng chế độ dò bài liên tục hoặc bắt học sinh làm bài kiểm tra nhanh để đánh giá học lực và ai yếu phải học tăng tiết, làm bài tập nhiều hơn.

Điều đáng nói là có trường tư thục cố giữ “mác” tỷ lệ thi đậu ĐH, CĐ cao đã “lùa” học sinh vào chiến dịch ôn, luyện kéo dài nhiều tháng. Với phương châm nhồi nhét kiến thức đến khi nào làm được bài mới dừng, nhà trường bắt học sinh không chỉ làm quen mà phải ghi nhớ, học thuộc cách làm hàng trăm đề thi.

Dù có thể cầm được tấm vé vào ĐH nhưng những lứa “gà công nghiệp” này liệu có thể thích ứng đòi hỏi những kỹ năng chủ động nghiên cứu, sáng tạo ở bậc học mà lâu nay chương trình còn nặng tính từ chương này? Và khi chỉ quen với cách học theo khuôn mẫu, tư duy học vẹt, bắt chước như thế, lớp trẻ sẽ phát huy tính tự học, tự tìm tòi khám phá tri thức ra sao? Nhiều chuyên gia giáo dục đã cảnh báo việc học thêm và ép học sinh làm đề thi, giải bài tập theo khuôn mẫu quá nhiều sẽ giết dần giết mòn tư duy năng động, sáng tạo của các em.

Cứ sau mỗi mùa thi cử, con số bệnh nhân đến khám, điều trị các bệnh rối nhiễu tâm trí liên quan đến học đường ngày một tăng. Thống kê từ các phòng khám bệnh tâm thần cho trẻ em, trẻ vị thành niên cho thấy hàng năm có hàng chục ngàn ca bị rối nhiễu tâm trí. Vì áp lực từ gia đình, nhà trường và nỗi sợ hãi thi cử không đậu, không với được ước muốn cao siêu của cha mẹ, nhiều học sinh lâm vào tình trạng rối loạn cảm xúc, trầm cảm, thậm chí có em còn đòi tự tử…

Mong rằng từ nay, đối với nhà trường đừng đặt nặng thành tích, điểm số mà hành xác học sinh nữa; đối với mỗi gia đình, hãy hiểu và thương yêu con mình, hãy giúp các con cân bằng giữa việc học, ôn luyện và thư giãn, nghỉ ngơi thích hợp để thật sự thoải mái, tự tin bước vào các kỳ thi.

KHÁNH HÀ