Tự “bảo hiểm” là chính

Những ngày này, đi đến đâu cũng nghe bàn đến việc Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi để tránh tình trạng vỡ quỹ lương hưu. Nhiều người lo lắng vì không biết mình có bị mất lương hưu vào năm 2034, bởi hiện tại cả nước có khoảng 10,8 triệu người trong tổng số gần 54 triệu người trong độ tuổi lao động đang tham gia BHXH bắt buộc, trong đó họ chỉ đóng 1% lương và được hưởng 4% đã tạo gánh nặng cho quỹ BHXH.

Tuy nhiên, vấn đề được bàn nhiều nhất của mọi tầng lớp lại chính là việc Chính phủ khuyến khích và đã triển khai gói BHXH tự nguyện cách đây 5 năm nhưng hiện chỉ có khoảng 0,5% số người trong độ tuổi lao động tham gia đóng bảo hiểm. BHXH tự nguyện là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, tạo điều kiện cho mọi người lao động được hưởng lương hưu dựa trên nguyên tắc có đóng, có hưởng. Khi tham gia BHXH tự nguyện, những người lao động tự do có thu nhập thấp, không ổn định như nông dân hay lao động tự do, thợ thủ công... sẽ được hưởng lương hưu, góp phần đảm bảo cuộc sống khi về già. Nhưng thực tế cho thấy số người tham gia rất thấp một phần vì nhiều người lao động tự do chưa hiểu được chính sách; một phần vì những đối tượng này thường sử dụng tiền cho những mục đích ngắn hạn trước mắt, chứ chưa có điều kiện lo cho tương lai xa hơn. Điều này cũng có nghĩa là trong tương lai, chúng ta sẽ phải đối mặt với hàng triệu lao động bước vào tuổi nghỉ hưu không có thu nhập từ lương hưu, gánh nặng này sẽ thuộc về Nhà nước, đó là phải trợ cấp xã hội cho hàng triệu người khi về già.

Thiết nghĩ, vấn đề lo lắng lớn nhất của những nguy cơ trên cũng chỉ là sự lo lắng cho một tương lai khi hết tuổi lao động, cũng là lúc cuộc sống khó đảm bảo vì không có lương hưu. Thế thì tại sao khi không được may mắn có được sự ưu đãi của Nhà nước, chúng ta không tự tạo cơ hội cho mình, không thể tự bảo hiểm cho mình. Chúng ta có thể học hỏi cái hay của các nước phát triển, họ gần như tự đóng bảo hiểm hưu trí tự nguyện theo khả năng của mình dù làm ở bất cứ lĩnh vực, ngành nghề nào… Và thực tế cho thấy họ đã thật sự an nhàn khi hết tuổi lao động, không trở thành gánh nặng cho xã hội, cho gia đình.

Đã đến lúc cần có sự thay đổi trong nhận thức, hãy tính toán, dự trù dài hơi, tự tạo chỗ dựa cho mình chứ không thể là chỉ nhìn thấy sự ưu đãi trước mắt (việc nhận số tiền BHXH từ Nhà nước) hay mục tiêu ngắn hạn.

P.V