Đờn ca tài tử và câu chuyện nền tảng văn hóa

Nằm trong khu vực ĐBSCL, văn hóa Bạc Liêu được xây dựng trên cái nền văn hóa vùng đất Nam bộ nhưng vẫn mang được những nét bản sắc riêng. Với nền tảng từ nền văn minh lúa nước, văn hóa Bạc Liêu được phát triển bằng sự kết hợp tinh hoa của văn hóa 3 dân tộc Kinh, Hoa, Khmer.

Sự kết hợp, hòa trộn này diễn ra trong một quá trình lâu dài chung sống, lao động và đấu tranh chống lại sự khắc nghiệt của tự nhiên và xâm lược của kẻ thù giữa các cộng đồng dân tộc anh em, hình thành nên tính cách con người Bạc Liêu và truyền thống văn hóa của địa phương.

Khi đờn ca tài tử (ĐCTT) trở thành di sản văn hóa phi vật thể của cả thế giới, hòa vào niềm vui, sự tự hào của một trong những vùng đất nuôi dưỡng nên những tâm hồn ươm mầm cho loại hình nghệ thuật này từ khi mới bắt đầu phát triển, Bạc Liêu còn đặt mình trong tâm thế của người vừa được thừa hưởng những giá trị vô giá của nghệ thuật ĐCTT, vừa phải cùng với các địa phương khác có trách nhiệm bảo vệ và phát huy những giá trị đó cho thế hệ mai sau. Đó cũng chính là một trong những cách làm thiết thực nhất để tăng chất văn hóa cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của địa phương, đưa Bạc Liêu đi lên bằng chính nền tảng văn hóa và thế mạnh nội lực của mình.

Đã có nhiều người đặt câu hỏi: Tại sao Bạc Liêu lại tổ chức festival trong khi ĐCTT là tài sản tinh thần chung của cả Nam bộ? Cũng như Festival Lúa gạo lần đầu tiên được tổ chức ở Hậu Giang; Festival Đua ghe ngo lần I ở Sóc Trăng, Bạc Liêu tổ chức hẳn hoi một Festival về nghệ thuật ĐCTT là để khẳng định một cách mạnh mẽ quyết tâm về sự bảo tồn và phát huy những giá trị quý báu của văn hóa truyền thống dân tộc thông qua một lễ hội đậm sắc màu nghệ thuật. Sự “khuấy động” này là cần thiết bởi bảo tồn, gìn giữ không thể chỉ nói bằng lời mà phải có hành động cụ thể, thiết thực để thu hút sự chú ý của cộng đồng trong và ngoài nước, từ đó mới có sự chung tay góp sức của cả thế hệ hôm qua, hôm nay và tương lai với mục tiêu bảo vệ những di sản văn hóa của nhân loại. Mà khi festival được tổ chức thì cái lợi mang đến đâu chỉ riêng cho ĐCTT mà còn cho chính con người cùng nền kinh tế, du lịch Bạc Liêu thông qua những hoạt động quảng bá, xúc tiến đầu tư.

Bảo tồn và phát huy giá trị của ĐCTT là Bạc Liêu đang chọn con đường phát triển hợp quy luật cho văn hóa truyền thống, biến tiềm năng thành sức mạnh cho Bạc Liêu “cất cánh” trong cuộc “vươn ra biển lớn” của đất nước hôm nay và mai sau.

Nguyễn Lâm