Dân số già

Theo quy định của Liên Hiệp Quốc, một quốc gia được coi là già hóa dân số khi tỷ lệ người cao tuổi (NCT - từ 60 tuổi trở lên) chiếm 10% tổng số dân số hoặc tỷ lệ người trên 65 tuổi trở lên chiếm 7% tổng số dân. Nếu tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên chiếm trên 20% tổng số dân, hoặc tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên chiếm 14% tổng số dân thì quốc gia đó được gọi là dân số già.

Năm 2011, Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số khi kết quả điều tra dân số lúc bấy giờ cho thấy người trên 60 tuổi đã chiếm gần 10% dân số. Dân số già, tức là tuổi thọ người dân đang tăng lên, tỷ suất sinh giảm, cũng tức là tỷ lệ NCT sẽ chiếm ngày càng đông so với số trẻ sinh ra và người trong độ tuổi lao động. Với một đất nước vốn coi trọng truyền thống “kính lão” như Việt Nam thì sự có mặt của NCT cùng những kinh nghiệm, hiểu biết sâu sắc của họ luôn được kính nể và coi trọng. Tuy nhiên, nhìn từ chính sách cho NCT mới thấy sự bất cập trong công tác chăm lo cho NCT, từ đó đã tạo ra những thách thức cho phát triển kinh tế - xã hội từ tình trạng “già hóa dân số” này.

NCT Việt Nam chủ yếu sống ở vùng nông thôn, là nông dân và làm nông nghiệp, hầu hết gặp khó khăn về cuộc sống và không có điều kiện chăm sóc sức khỏe. Trên 70% NCT Việt Nam đang phải tự lao động, bươn chải vất vả trong khi diện tích đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp, chỉ có 25,5% sống bằng lương hưu hoặc trợ cấp xã hội. Chúng ta không có hệ thống y tế chăm sóc sức khỏe NCT thật tốt. Áp lực từ phát triển kinh tế và sự ảnh hưởng của các nền văn hóa ngoại lai tới thế hệ trẻ đã làm cho nhiều người ông, người bà cảm thấy lạc lõng và cô đơn trong cuộc sống. Vì vậy, NCT đáng lẽ sẽ có nhiều đóng góp quý giá cho cuộc sống thì lại trở thành một thách thức với hệ thống an sinh xã hội. Nhiều người nói rằng, chúng ta sẽ “già trước khi giàu”, đó là một viễn cảnh hoàn toàn có thể xảy ra!

NCT là những “cây cao bóng cả” đang cố gắng đóng góp cho gia đình, xã hội bằng khả năng của mình. Những chính sách với NCT, đặc biệt là chính sách chăm sóc sức khỏe được hoàn thiện và đồng bộ sẽ giúp cho những đóng góp đó của NCT ngày càng thiết thực hơn.

T.L