Dân phải được biết, được bàn và kiểm tra

Phát biểu trong hội nghị tổng kết việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở năm 2014, ông Nguyễn Hiền Lương, Trưởng Ban đại diện Hội Người cao tuổi tỉnh, nhấn mạnh: “Trong các nội dung dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra thì việc dân bàn là quan trọng nhất. Vì dân có bàn thì mới biết lòng dân có ủng hộ hay không, từ đó mới có thể đưa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đi vào đời sống”

Nhìn lại việc thực hiện Quy chế dân chủ trong các loại hình cơ sở năm 2014 của tỉnh có thể thấy hoạt động này đã tiếp tục có bước chuyển biến tích cực. Phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” ngày càng được áp dụng triệt để và hiệu quả trong hoạt động của chính quyền cơ sở, từ đó tạo ra động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội, tạo điều kiện cho nhân dân tham gia xây dựng Đảng, chính quyền, hạn chế được những tiêu cực ở địa phương.

Tuy nhiên, qua những kết quả đạt được cũng cho thấy trong các nội dung “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” thì chủ yếu là “dân làm” đạt kết quả nhiều nhất, các nội dung còn lại đều ít nhiều có hạn chế. Từ việc xây dựng nông thôn mới, đóng góp quỹ An sinh xã hội, xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư… đều có sức dân đóng góp hay được “Nhà nước và nhân dân cùng làm” bằng một sự đồng thuận ngày càng cao. Tuy nhiên, những việc cần công khai cho dân biết, tạo điều kiện cho dân kiểm tra hay tổ chức cho dân bàn thì lại không được nhiều như vậy! Ban chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở cấp tỉnh phải thừa nhận: trên thực tế có nhiều việc chưa được chính quyền xã công khai để dân biết, hoặc thực hiện nhưng không đạt yêu cầu như dự toán và quyết toán ngân sách xã hàng năm, quyết toán thu - chi các quỹ, dự án, các khoản đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng… Hoạt động kiểm tra của nhân dân cũng trong tình trạng như vậy khi mà vai trò giám sát của các tổ chức hội, đoàn thể chưa được phát huy tốt.

“Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” là thước đo cho dân chủ ở cơ sở, nơi gần dân và sát dân nhất. Vì vậy không thể có kiểu “nửa vời”, dân chỉ làm mà thiếu thông tin cần biết, thiếu kiểm tra hay là không được tham gia bàn về những vấn đề quan trọng của địa phương. Không thể chỉ nói Quy chế dân chủ được phát huy tối đa khi mà những điều kiện để thực hiện dân chủ lại không được đảm bảo.

N.L