Dân biết, dân kiểm tra

Một cái Tết Giáp Ngọ đầm ấm, yên bình vừa mới qua đi, người dân và cộng đồng doanh nghiệp lại đối mặt lo toan cuộc sống đời thường với nhiều trăn trở.

Theo Tổng cục Thống kê, tháng 1/2014, tháng giáp tết, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) diễn biến bất thường, chỉ tăng 0,69% so với tháng trước, là mức tăng khá thấp so với cùng kỳ trong 4 năm qua (tăng từ 1 - 1,74%). Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp cũng ở mức thấp (3%) so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch hàng hóa xuất khẩu tháng 1/2014 ước đạt 10,3 tỷ USD, giảm 11,5% so với tháng trước...

Những con số vô tri đã mang đến cho nhiều người cảm xúc băn khoăn vô định: CPI giảm mạnh ngay trong dịp tết do người dân ý thức tiết kiệm tiêu dùng hay sức mua xã hội đã cạn kiệt; hàng hóa không tiêu thụ được, niềm tin thị trường suy giảm thì việc thắt chặt sản xuất cũng là điều dễ hiểu; nhưng việc xuất khẩu và nhập khẩu đều giảm mạnh thì làm sao tiêu thụ nông sản, hàng hóa nông dân và doanh nghiệp, tạo việc làm cho người lao động...

Sau tết, sức mua của người dân giảm hẳn dù giá cả đã “hạ nhiệt”. Ảnh: B.T

Báo cáo của Bộ KH-ĐT gửi Chính phủ cũng cho thấy một bức tranh sẫm màu: Tháng 1/2014 cả nước có khoảng 6.900 doanh nghiệp thành lập mới, tăng 15,7% so với tháng 12/2013 nhưng số doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động vẫn chưa được ngăn chặn, mặc dù thời gian qua có rất nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, gỡ khó cho sản xuất kinh doanh. Trong tháng đầu năm nay, có gần 9.000 doanh nghiệp giải thể và ngừng hoạt động, tăng 54,7% so với tháng 12/2013 và tăng 21,5% so với cùng kỳ năm trước.

Diễn biến trên rất sát thực với nhận định của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong thông điệp đầu năm: “Mặc dù kinh tế thế giới đã có những tín hiệu phục hồi; kinh tế - xã hội nước ta chuyển biến tích cực nhưng khó khăn, thách thức còn lớn, đòi hỏi cả hệ thống chính trị phải thống nhất hành động với quyết tâm cao mới hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ năm 2014. Vì vậy, cần triển khai quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ trung và dài hạn nhằm tạo nền tảng cho phát triển nhanh và bền vững”. Và Thủ tướng đã nêu kiến nghị: “Đây là lúc chúng ta cần có thêm động lực để lấy lại đà tăng trưởng. Nguồn động lực đó phải đến từ đổi mới thể chế và phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ của nhân dân”.

“Hiệu lệnh” của người đứng đầu Chính phủ đã tạo ra xung lực mới, sự phấn chấn trong xã hội về một tín hiệu mới đánh dấu bước ngoặt chuyển đổi nền kinh tế. Tuy nhiên vấn đề cấp bách đặt ra là sớm đưa quan điểm trên vào thực tế cuộc sống.

Và trong khí thế mới những ngày đầu năm, tại Hội nghị Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đề cập đến trách nhiệm giải trình trước nhân dân như một nhiệm vụ quan trọng năm 2014 để thực hiện chủ trương “Nhà nước phục vụ, Nhà nước kiến tạo phát triển”. Đó là Nhà nước không làm thay, ôm đồm mọi việc mà tạo ra các cơ chế chính sách để người dân và xã hội năng động phát huy tối đa các nguồn lực đáp ứng công cuộc phát triển và mọi quyết định quản lý của Nhà nước đều phải minh bạch.

Thủ tướng đặc biệt lưu ý Văn phòng Chính phủ phải chủ động hơn nữa cung cấp thông tin cho báo chí, người dân, cho toàn xã hội về hoạt động của Chính phủ - cơ quan hành chính cao nhất, về việc tổ chức, triển khai các Nghị quyết của Đảng, của Quốc hội thông qua ban hành cơ chế, chính sách và điều hành các lĩnh vực kinh tế - xã hội của đất nước.

Tư tưởng lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: Nước ta là một nước dân chủ, mọi quyền lực đều thuộc về nhân dân. Vì vậy trách nhiệm giải trình và việc “Dân biết, dân bàn, dân kiểm tra” là nguyên lý bất biến. Việc này cũng thể hiện Nhà nước sử dụng tiền thuế, nguồn lực của dân có đúng đắn; đội ngũ công chức ăn lương của dân có đảm đương, làm tốt nhiệm vụ. Mọi quyết định của cơ quan quản lý có công khai, minh bạch thì mới tạo sự đồng thuận xã hội.

Cùng với việc đưa Hiến pháp mới vào cuộc sống từ năm 2014 và thực hiện nguyên tắc “Người dân có quyền làm tất cả những gì pháp luật không cấm và sử dụng pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Cơ quan Nhà nước và cán bộ, công chức chỉ được làm những gì mà pháp luật cho phép. Mọi quyết định quản lý của Nhà nước đều phải minh bạch”. Người dân kỳ vọng một khí thế mới, xung lực mới sẽ lan tỏa trong năm mới, tạo bước ngoặt phát triển kinh tế - xã hội đất nước hanh thông.

Lê Tiền Tuyến