Công dân thứ 90 triệu - cơ hội và trách nhiệm

Ngay ngày đầu tiên của tháng 11/2013, Việt Nam đón công dân thứ 90 triệu. 90 triệu dân với gần 70% trong độ tuổi lao động, dân số Việt Nam đang trong giai đoạn cơ cấu “dân số vàng”. Cơ hội lớn đi kèm với trách nhiệm nặng nề được đặt ra không chỉ cho ngành chức năng mà cả các cấp quản lý cũng như toàn xã hội với “dân số vàng” này.

Cơ hội, bởi cơ cấu “dân số vàng” (khi ít nhất có 2 người trong độ tuổi lao động nuôi 1 người trong độ tuổi phụ thuộc) mang lại cho đất nước một lực lượng lao động hùng hậu, dồi dào, có đủ sức khỏe và trí tuệ để tham gia vào mọi lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội… Khi hoạt động đầu tư sản xuất, kinh doanh trên thế giới đang “chảy” về những nước có nguồn lao động dồi dào thì Việt Nam với cơ cấu “dân số vàng” chắc chắn là một điểm đến đầy hấp dẫn của nhà đầu tư. Tuy nhiên, thách thức - vốn luôn đi kèm với cơ hội, đặt ra cho xã hội khi nhu cầu việc làm theo nguồn lao động này cũng tăng cao. Đồng thời việc bảo đảm an ninh lương thực, an sinh xã hội, tệ nạn xã hội… cho “dân số vàng” sẽ là một thách thức không nhỏ. Cho nên, từ cơ hội và thách thức, trách nhiệm của các ngành chức năng, cơ quan quản lý nhà nước cũng sẽ nhiều hơn, đòi hỏi cao hơn.

Có một thực tế không thể phủ nhận là dù đang rất hùng hậu nhưng lao động chủ yếu ở nước ta là lao động giản đơn, lao động phổ thông. Tỷ lệ lao động qua đào tạo chỉ chiếm phần nhỏ. Trong khi đó, công tác đào tạo lao động dù đã đặt mục tiêu rất cao, tập trung nhiều nguồn vốn cũng như thu hút được cả xã hội tham gia nhưng hiệu quả mang lại vẫn không như mong muốn. Vì vậy, trách nhiệm trước hết và quan trọng nhất của ngành quản lý là đổi mới công tác đào tạo nghề để tạo ra những lao động thích ứng được với sự phát triển của khoa học - kỹ thuật, có tay nghề vững chắc, có kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng thực tế. Đào tạo nghề không nên và không thể chỉ mãi tập trung vào những con số để báo cáo mà phải hướng vào mục tiêu bao nhiêu lao động có thể tham gia lao động ở những ngành nghề kỹ thuật cao? Bao nhiêu người được xuất khẩu lao động ở các nước tiên tiến?...

Chúng ta đang có một nguồn lao động đông về số nhưng chưa thật sự mạnh về chất. Để có nguồn lao động thật sự đạt yêu cầu cả về chất lẫn lượng thì rất cần có sự song hành đồng bộ của hệ thống chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội, chăm sóc sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là công tác giáo dục - đào tạo.

N.L