Báo Đảng trước thông tin “nên xem” và “muốn xem” trong thời 4.0

Bài cuối: Gắn kết “nên xem” và “muốn xem” - trách nhiệm đồng thời là cơ hội

>> Bài 2: Để thông tin “nên xem” trở thành “muốn xem” - bài toán cân não

Trải qua gần 1 thế kỷ, báo Đảng hiện nay đang phát triển mạnh, với nhiều loại hình, ấn phẩm mới. Tuy nhiên, trước sự thay đổi lớn về thói quen, xu hướng đọc báo của công chúng thời 4.0, đòi hỏi báo Đảng không chỉ dừng lại ở việc cung cấp thông tin đúng, đủ, mà còn phải đổi mới tư duy làm báo để đưa thông tin “nên xem” đến gần hơn với nhu cầu “muốn xem” của đông đảo độc giả. Đây là trách nhiệm đồng thời cũng là cơ hội để báo Đảng chuyển mình hòa nhịp cùng làn sóng truyền thông hiện đại.

Gắn kết “nên xem” và “muốn xem” bằng cách nào?

Trong khi nhiều tờ báo đăng tin, bài với các tiêu đề “Thủ tướng New Zealand thăm chính thức Việt Nam”, “Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì lễ đón Thủ tướng New Zealand”, “Thủ tướng New Zealand ca ngợi chuyến thăm tới Việt Nam”… với nội dung chung là tường thuật lại các hoạt động trong chuyến thăm thì cũng cùng thông tin về chuyến thăm đó, trên mạng xã hội xuất hiện một video ngắn với tiêu đề “Bậc thầy ngoại giao Thủ tướng Phạm Minh Chính”. Video kể lại chuyện Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa Thủ tướng New Zealand đến viếng thăm nhà sàn của Bác Hồ. Tại đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã hái quả bưởi trong vườn tặng Thủ tướng New Zealand và quả bưởi đó cũng được bổ ra cho các quan chức cấp cao của New Zealand thưởng thức ngay tại vườn. Mọi chuyện tưởng như rất bình thường, thế nhưng ngày hôm sau, Facebook tích xanh của Chính phủ đăng thông báo “Bưởi và chanh xanh là hai loại quả tiếp theo được xuất khẩu sang New Zealand”. Người nông dân Việt Nam, nhất là người trồng bưởi và chanh sẽ rất vui mừng. Đó là đỉnh cao của “nghệ thuật bán hàng”... Với lối kể chuyện lôi cuốn cùng hình ảnh đi kèm, chỉ sau vài giờ đăng tải, video đã đạt hơn 1 triệu lượt xem, và sau 2 tháng, hiện tại video đã đạt gần 20 triệu lượt xem, khoảng 1,1 triệu lượt thả tim yêu thích, 6.600 lượt bình luận, cùng hàng chục ngàn lượt chia sẻ.

Rõ ràng, không phải công chúng thờ ơ với thông tin lễ tân của lãnh đạo. Nếu thông tin “nên xem” về hoạt động của lãnh đạo, các sự kiện chính trị, khánh tiết… có vẻ khô khan nhưng được chuyển tải một cách đầy hấp dẫn thì vẫn thu hút công chúng “muốn xem” như thường. Tương tự như vậy, theo nhiều phóng viên có kinh nghiệm với mảng đề tài chính trị thì thay vì chỉ đăng bài về một nghị quyết, chỉ thị thì có thể kể những câu chuyện hay, ấn tượng có liên quan đến nghị quyết, chỉ thị đó; hoặc phản ánh nghị quyết, chỉ thị đó đã thay đổi cuộc sống người dân ra sao ở một địa phương cụ thể cùng lối dẫn chuyện cuốn hút…

Việc gắn kết thông tin nên xem và muốn xem trên báo Đảng không phải chỉ thực hiện một chiều: biến “nên xem” thành “muốn xem” (như dẫn chứng ở trên); mà còn phải thực hiện ở chiều ngược lại: biến “muốn xem” trở thành “nên xem”. Ví dụ, trước những thông tin “nhạy cảm” như: “drama” tình ái của diễn viên  D., anh B. bị giết hại, cô C. bị tung clip sex lên mạng… báo Đảng không nên né tránh bởi đây là loại thông tin nhiều người quan tâm, tuy nhiên báo Đảng không tập trung “mô tả” lại sự việc mà đi sâu vào phân tích, bình luận, lý giải để thấy được bản chất thông tin, sự toàn cảnh, đa chiều của vấn đề, những bài học rút ra. Từ đó “gieo mầm nhận thức” trong những mảnh đất cảm xúc của người đọc, giúp công chúng nhận biết giá trị, bản chất căn cốt, tính khách quan, toàn diện của thông tin để có thể nhận thức đúng, biết cách phòng tránh… Đó là cách mà báo Đảng chuyển từ thông tin vốn mang tính giật gân, câu khách, gây sốc (muốn xem) trở thành thông tin có giá trị, có ý nghĩa (nên xem).

Làm được 2 điều trên, báo Đảng sẽ vừa đáp ứng thị hiếu công chúng hiện đại nhưng không đánh mất vai trò định hướng.

Trong môi trường báo chí số, người làm báo Đảng không chỉ cần giỏi viết mà còn phải sành công nghệ. Ảnh: Tư liệu

Nhiệm vụ và yêu cầu đối với người làm báo Đảng

“Nguồn nhân lực là chìa khóa cho mọi sự thay đổi”, để gắn kết thông tin nên xem và muốn xem, thì trước tiên phải bắt đầu từ đội ngũ làm báo Đảng. Trong đó đặc biệt nhấn mạnh vai trò của người đứng đầu. Nhà báo Nguyễn Duy Hoàng từng giữ vị trí Tổng Biên tập Báo Bạc Liêu (nay là Báo và Đài PT-TH Bạc Liêu) rất tâm huyết với việc đổi mới nội dung báo Đảng theo hướng hiện đại, tươi mới, gần gũi với độc giả, cho rằng: “Lãnh đạo tòa soạn phải thay đổi nhận thức, lan tỏa cảm hứng và quyết tâm đổi mới đến tất cả các phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên trong đơn vị. Đồng thời đưa ra đường lối, chủ trương đổi mới, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên của mình thực hiện ý tưởng, đề tài một cách tốt nhất”.

Sự khác biệt giữa 2 loại thông tin muốn xem và nên xem đang đặt lên vai người làm báo Đảng “nhiệm vụ kép”: vừa giữ vững thông tin, tuyên truyền nhiệm vụ chính trị, hoàn thành tốt chức năng là vũ khí tư tưởng sắc bén và hiệu quả; vừa khẳng định vai trò to lớn trong đời sống xã hội, đáp ứng nhu cầu thị hiếu ngày càng đa dạng, phong phú của độc giả. Để làm được điều này, trước tiên người làm báo Đảng phải giữ bản lĩnh chính trị vững vàng, làm chủ ngòi bút với trách nhiệm dẫn đường. Bên cạnh đó, phải chủ động nắm thị hiếu, nhưng không chạy theo thị trường. Phải hiểu rõ người đọc đang quan tâm điều gì, xã hội đang chuyển động theo hướng nào để từ đó có hướng tuyên truyền cho phù hợp. Đặc biệt là biết lựa chọn thể hiện một cách linh hoạt, sáng tạo để thông tin “nên xem” không bị nhàm chán. Điều này đòi hỏi nhà báo phải cập nhật kiến thức thường xuyên và không ngừng học tập để có cách phản ánh, chuyển tải sinh động thông tin chính luận vốn khô khan bằng ngôn ngữ báo chí hiện đại, nhằm tạo đột phá lấn át thông tin muốn xem trên Internet, mạng xã hội.

“Nội dung là vua”, nhưng “công nghệ là nữ hoàng”. Trong môi trường báo chí số, người làm báo Đảng không chỉ cần giỏi viết mà còn phải sành công nghệ để kể chuyện bằng hình ảnh, bằng cảm xúc, bằng tương tác với bạn đọc. Bởi vậy, bên cạnh việc nhạy bén với đề tài, giỏi lý luận, sáng tạo trong cách viết, thì đội ngũ làm báo Đảng cũng cần không ngừng học hỏi, làm chủ các nền tảng truyền thông đa phương tiện, mạng xã hội, podcast, video ngắn, infographics… để nâng chất cho nội dung và để nội dung đó có thể lan tỏa, tiếp cận một cách hiệu quả với công chúng. 

Phát huy truyền thống vẻ vang của báo chí cách mạng Việt Nam, các cơ quan báo Đảng, trong đó có Báo và Đài PT-TH Bạc Liêu vẫn đang tiếp tục miệt mài tiên phong trong công tác thông tin, tuyên truyền, định hướng xã hội và đồng hành cùng đất nước tiến vào kỷ nguyên mới. Đổi mới tư duy, sáng tạo, nâng cao chất lượng nội dung nói chung, gắn kết thông tin “nên xem” và “muốn xem” nói riêng là cách báo Đảng thời 4.0 đi tìm thị trường mới để mở rộng, phát triển. Và bài học đơn giản mà sâu sắc Bác Hồ đã dạy mỗi nhà báo trước khi cầm bút phải tự đặt câu hỏi: “Viết để làm gì?”, “Viết cái gì? Viết cho ai? Viết thế nào?” vẫn vẹn nguyên giá trị cho đến hôm nay và tương lai.

Cẩm Huyền