Báo chí Đảng bộ tỉnh Bạc Liêu: Dấu ấn gần một thế kỷ đồng hành cùng quê hương

Trong dòng chảy mạnh mẽ của lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam, báo chí Đảng bộ tỉnh Bạc Liêu đã tạo nên một dấu ấn riêng biệt trên vùng đất cuối trời Nam Tổ quốc. Ngay từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (năm 1930), báo chí đã tình nguyện tiên phong, trở thành “người lính đi đầu”, một vũ khí sắc bén, là tiếng nói chính thống của Đảng và Nhân dân, đóng góp tích cực vào công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trải qua biết bao thăng trầm lịch sử, từ những phương tiện thông tin, tuyên truyền thô sơ ban đầu đến những tờ báo in bột, khắc gỗ đầu tiên, rồi sau đó là Báo và Đài Phát thanh - Truyền hình (PT-TH) Bạc Liêu, cùng tạp chí Văn hóa - Văn nghệ Bạc Liêu, tất cả đã và đang làm tròn sứ mệnh thông tin, tuyên truyền, cổ vũ quần chúng nhân dân trên mọi mặt trận, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị ở địa phương và nhu cầu của công chúng báo chí trong từng giai đoạn cách mạng.

Phóng viên Báo Bạc Liêu và Đài PT-TH Bạc Liêu đưa tin tại hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Bạc Liêu năm 2022. Ảnh: N.Q

Dấu ấn báo in: Từ “Chiến” đến Báo Bạc Liêu đa dạng

Ông Nguyễn Duy Hoàng - Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam tỉnh Bạc Liêu, chia sẻ: Ngay cả khi quê hương còn chìm trong tăm tối, thiếu thốn nguồn lực và trí lực, những người làm báo ở Bạc Liêu đã bám sát chủ trương, đường lối của Đảng. Thông qua các buổi tuyên truyền miệng, các cuộc diễn thuyết, với sự linh hoạt và nhạy bén, họ đã góp phần “khai sáng” cho một vùng đất mà trình độ dân trí lúc bấy giờ còn lạc hậu, cả trong đời sống hằng ngày lẫn trong nhận thức của người dân sở tại. Điều này càng trở nên khó khăn hơn khi vùng đất này còn bị bao phủ bởi tư tưởng phi vô sản, phản động cùng chế độ “ngu dân” áp đặt, chiếm lĩnh.

Ngay từ những năm 1930 - 1931, trên cơ sở xác định nhiệm vụ của Chi bộ Đảng đầu tiên của tỉnh, Chi bộ đã chỉ đạo “Lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng - văn hóa” tập trung cổ vũ, tuyên truyền, phát động phong trào đấu tranh chính trị. Đến năm 1946, tờ báo Chiến - tờ báo đầu tiên của Đảng bộ tỉnh Bạc Liêu (bao gồm cả Cà Mau) ra đời. Đây là một tờ báo hoàn chỉnh với các chuyên trang, chuyên mục, được thiết kế, trình bày, in ấn như một tờ báo hiện đại ngày nay. Báo Chiến đã thổi một luồng gió mới vào đời sống chính trị, văn hóa, tư tưởng, nhanh nhạy và kịp thời cổ vũ phong trào cách mạng giành thắng lợi, giúp lực lượng cách mạng phát triển rộng khắp.

Đến năm 1957, sau sự kiện điều chỉnh địa giới hành chính cấp tỉnh, tờ Thông tin Sóc Trăng - Bạc Liêu ra đời. Rồi sau đó, có thêm báo Hòa Bình - Thống Nhất, và Cờ Giải Phóng. Đến khi tỉnh Bạc Liêu được tái lập lần thứ nhất (năm 1973), Báo Bạc Liêu ra đời, dù chỉ xuất bản được ấn phẩm Xuân năm 1975 với khổ 30cm x 20cm, in nhiều màu.

Từ đó đến nay, Báo Bạc Liêu đã trải qua nhiều bước ngoặt, song tờ báo luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của mình và ngày càng đa dạng sản phẩm báo chí. Bên cạnh báo Bạc Liêu chữ Việt, đã có thêm báo Bạc Liêu chữ Khmer, rồi trang tin điện tử, làm nền tảng để phát triển thành báo điện tử về sau. Vượt qua những khó khăn về cơ sở vật chất, thiếu thốn về nhân lực, Báo Bạc Liêu đã luôn hoàn thành tốt sứ mệnh của mình trước khi hợp nhất với Đài PT-TH Bạc Liêu, trở thành cơ quan báo chí hiện đại, năng động, sáng tạo với tên gọi Báo và Đài PT-TH Bạc Liêu như hiện nay.

Tạp chí Văn hóa - Văn nghệ Bạc Liêu: Vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng

Ra đời vào mùa thu năm 1960 tại Năm Căn, Cà Mau, trực thuộc Tiểu ban Văn nghệ (Ban Tuyên huấn Tỉnh ủy Cà Mau), “Tạp chí Văn nghệ Lúa vàng, nay là Tạp chí Văn hóa - Văn nghệ Bạc Liêu là vũ khí sắc bén trên lĩnh vực văn hóa - văn nghệ” như nhận định của Nghệ nhân ưu tú Đỗ Ngọc Ẩn - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh Bạc Liêu.

Tạp chí Văn nghệ Lúa vàng thời ấy xuất bản không định kỳ, số lượng trang nhiều hay ít đều tùy thuộc vào diễn biến tình hình chiến sự. Song, dù tình thế bất lợi đến đâu, Tạp chí Văn nghệ Lúa vàng vẫn luôn có mặt để đến với cán bộ, du kích, chiến sĩ giải phóng quân và đồng bào nông thôn, đô thị, thậm chí cả những người thuộc hàng ngũ bên kia chiến tuyến. Trong hoàn cảnh khó khăn, nguy hiểm, tạp chí vẫn làm việc một cách bền bỉ, làm tốt nhịp cầu nối với bạn viết, bạn đọc, một nhịp cầu mà qua đó đã nhen nhóm, rồi lan rộng một đời sống văn học - nghệ thuật đầy sức sống và mang tính chiến đấu.

Sau ngày đất nước thống nhất, Tạp chí Văn nghệ Lúa vàng tiếp tục phát triển và trải qua nhiều lần “thay tên đổi họ”: Văn nghệ Minh Hải, Báo Văn nghệ Minh Hải, Tạp chí Dạ cổ hoài lang, Tạp chí Văn nghệ Bạc Liêu,… và từ năm 2014 mang tên Tạp chí Văn hóa - Văn nghệ Bạc Liêu cho đến hôm nay. Đây là tờ tạp chí duy nhất cả nước có thêm chữ “Văn hóa” nối liền với “Văn nghệ”, đồng thời cũng là tờ tạp chí nằm trong số ít được xuất bản theo định kỳ bán nguyệt san (mỗi tháng 2 kỳ).

Tạp chí Văn hóa - Văn nghệ thật sự là mái nhà chung, là diễn đàn của văn nghệ sĩ tỉnh Bạc Liêu và giới văn nghệ sĩ ngoài tỉnh (cộng tác viên). Tạp chí là phương tiện, công cụ truyền tải thông tin về các hoạt động trên lĩnh vực văn hóa, văn học, nghệ thuật, đồng thời đóng vai trò là kênh tiếp nhận, trao đổi, quảng bá, giới thiệu tác phẩm văn học - nghệ thuật, lý luận phê bình, bài nghiên cứu văn hóa…

Báo chí pT-TH: Kết nối rộng khắp

Loại hình báo chí PT-TH của Bạc Liêu ra đời khá muộn so với loại hình báo in, nhưng cũng đã phát huy được lợi thế công nghệ, phương thức truyền tải mới để tiếp cận nhanh chóng, rộng khắp đến thính giả, khán giả trong và ngoài tỉnh. Ngày 4/7/1977, Đài Tiếng nói Nhân dân Minh Hải ra đời, tổ chức phát sóng chính thức sáng 19/8 cùng năm. Đây là sự kiện quan trọng không riêng gì của đội ngũ người làm báo nói, mà còn là dấu mốc quan trọng trong tiến trình xây dựng và phát triển của Đảng bộ và Nhân dân tỉnh nhà. Câu xướng “Đây là Đài Tiếng nói Nhân dân Minh Hải” mỗi khi vang lên vừa mang lại cho người nghe niềm tự hào, kiêu hãnh, vừa quen thuộc, thân thương.

Đến đúng ngày kỷ niệm 104 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1994), Đài PT-TH Minh Hải chính thức phát sóng chương trình truyền hình đầu tiên, đánh dấu sự ra đời của loại hình báo hình tỉnh Minh Hải.

Gần nửa thế kỷ qua, tập thể Đài PT-TH Bạc Liêu đã lớn lên từ sự đoàn kết, năng động và sáng tạo, góp phần to lớn vào chặng đường vẻ vang của lịch sử báo chí cách mạng Bạc Liêu, thúc đẩy phát triển địa phương qua từng giai đoạn nhất định.

Trong bối cảnh đất nước đang hội nhập sâu rộng, báo chí Đảng bộ tỉnh Bạc Liêu tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong, đổi mới và phát triển để đáp ứng yêu cầu của thời đại số. Hướng đến kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), lịch sử báo chí Bạc Liêu là minh chứng sống động cho tinh thần xung kích, sự cống hiến không ngừng nghỉ của những người làm báo trên mảnh đất này. Đó là một hành trình đầy tự hào, góp phần quan trọng vào sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Nhân dân, xây dựng Bạc Liêu ngày càng giàu đẹp.

Nghĩa Lập