Gỏi tép đất trộn rau càng cua

Tép đất lớn hơn đầu đũa, mình dẹp, thịt trắng, thuộc họ tôm, có rất nhiều ở miệt sông nước ĐBSCL. Thông thường, người ta bắt tép đất bằng đáy, nò, kéo lưới và xúc, tát. Chế độ thủy triều ở ĐBSCL mỗi tháng có hai kỳ nước lớn, nhỏ gọi là con nước rong và kém. Người ta đánh bắt tép khi nước rút (ròng).

Người ĐBSCL sử dụng tép đất vào bữa ăn của mình rất nhiều món, đơn sơ dân dã nhưng rất đậm đà hương vị quê hương. Có thể nấu canh bầu, canh mướp với tép đất đâm dập bỏ ít hành, chút tiêu đâm thơm lừng. Hoặc nấu canh chua với khóm, cà, giá nêm rau quế hoặc ngò om, và chất làm chua là cơm mẻ nghiền nhuyễn rất hấp dẫn, độc đáo.

Khi đổ, tháo đáy hoặc trút nò, ta sẽ gặp những con tép đất còn tươi roi rói, nhảy búng tanh tách. Tước cọng sống lá dừa, xỏ lụi nướng tép với lửa than hồng cho hơi rám vỏ và có mùi thơm khen khét, dùng tay gạt chút vỏ đen, chấm muối tiêu chanh hoặc muối ớt cho vào miệng nhai, sẽ thấy vị ngọt thơm vô cùng.

Một món “độc chiêu”, nhưng hơi chút cầu kỳ là gỏi tép đất trộn với rau càng cua. Loại rau này mọc hoang dại rất nhiều trong các vườn cây hoặc sau mé hè, nơi đất thoáng và ẩm. Ta dùng kéo cắt đầu, đuôi con tép đất; cũng có thể để nguyên con, luộc nước sôi để tí muối, vừa thấy tép đổi màu đem ra ngay, con tép còn cứng, màu ửng đỏ. Đâm tỏi, ớt, thêm đường, bột ngọt pha với giấm chua hoặc nước cốt chanh làm nước “sốt”, sau đó trút tép luộc vào trộn chung với rau càng cua và da heo hấp thái mỏng. Tất cả trộn đều. Sau cùng rắc đậu phộng giã lên bề mặt dĩa gỏi. Lúc này dĩa gỏi đã có mùi vị chua chua, cay nồng của rau thơm, giấm, ớt và màu đỏ của tép, màu xanh của rau càng cua rất bắt mắt!

Món gỏi tép trộn rau càng cua là món ăn ngon đậm đà bản sắc vùng sông nước. Về ĐBSCL, hòa mình với thiên nhiên phóng khoáng, thưởng thức thú ẩm thực dân dã, bạn sẽ thấy yêu mến thêm vùng đất phương Nam với những người dân luôn chân tình, mến khách.

Mai Lý