Chung sức xây dựng khu dân cư kiểu mẫu​ về văn hóa

Hơn 20 năm đi vào thực tiễn, xây dựng đời sống văn hóa (XDĐSVH) đã mang lại những giá trị thiết thực cho cuộc sống, ngày càng khẳng định sức sống của một phong trào do toàn dân thực hiện, toàn dân thụ hưởng. Không dừng lại ở những danh hiệu được công nhận, phong trào với sự chung sức, chung lòng của các cấp chính quyền và Nhân dân đã góp phần hình thành nên những khu dân cư (KDC) kiểu mẫu, với những cư dân có nếp sống văn hóa, tiến bộ.

Khu dân cư bảo vệ môi trường ở ấp Giồng Giữa A (xã Vĩnh Trạch Đông, TP. Bạc Liêu). Ảnh: H.T

NHỮNG CƯ DÂN KIỂU MẪU

Để có được những KDC văn hóa như hôm nay, Ban Chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết XDĐSVH” huyện Phước Long đã chú trọng xây dựng mỗi gia đình trở thành một “hạt nhân” kiểu mẫu về lối sống văn hóa. Bên trong ngôi nhà, họ lo xây hạnh phúc, phát triển kinh tế, còn với mọi người xung quanh thì luôn là tấm gương sáng trong mọi mặt đời sống, đặc biệt là gìn giữ tình làng nghĩa xóm.

Hộ ông Huỳnh Thanh Chiến (còn gọi là Bảy Chiến) là một trong những gia đình văn hóa tiêu biểu ở ấp Phước 2 (xã Vĩnh Phú Tây, huyện Phước Long). Ở tuổi ngoài 70, vợ chồng ông vẫn hết mực yêu thương nhau, nhất là sống chuẩn mực để con cháu trong nhà, cũng như lối xóm noi theo.

Riêng ông Bảy Chiến dù tuổi cao nhưng vẫn còn chăn nuôi gia súc, thường xuyên chăm sóc hàng rào cây xanh, hoa kiểng để làm đẹp cho ngôi nhà và ngõ xóm. Ông cũng tiên phong phá bỏ vườn tạp để trồng cây ăn trái, mắc đèn chiếu sáng, giữ gìn vệ sinh môi trường… Với uy tín của mình, ông luôn có mặt để giải hòa khi hàng xóm có mâu thuẫn, cũng như giúp đỡ bà con trong phát triển kinh tế gia đình. Nhiều năm liền, gia đình ông giữ vững danh hiệu “Gia đình văn hóa” và góp phần lan tỏa ý thức xây dựng nếp sống văn hóa đến nhiều hộ dân trong ấp. Theo ông Bảy Chiến, cách hiệu quả nhất để vận động, lan tỏa phong trào XDĐSVH đến từng nhà, từng KDC không chỉ bằng lời nói mà chính mỗi người phải tự là một cư dân kiểu mẫu, tích cực.

Diện mạo xóm làng đổi thay, đặc biệt là cảnh quan xanh - sạch - đẹp ở xã Vĩnh Trạch Đông (TP. Bạc Liêu) cho thấy hiệu quả của phong trào XDĐSVH ở địa bàn này. Đặc biệt là những đổi thay từ mô hình “KDC bảo vệ môi trường (BVMT) và ứng phó biến đổi khí hậu” khi có sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền, các tổ chức đoàn thể và sự đồng thuận tích cực của người dân.

Đồng bào dân tộc Khmer trên địa bàn xã chiếm hơn 73% tổng số dân. Những năm trước đây (khi chưa thực hiện mô hình), nhiều người dân có thói quen vứt rác xuống kênh, vứt rác ra đường hoặc nơi công cộng gây ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân trong KDC. Trước tình hình đó, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và TP. Bạc Liêu đã chọn ấp Giồng Giữa A (xã Vĩnh Trạch Đông) thực hiện mô hình điểm “KDC BVMT và ứng phó biến đổi khí hậu”. Tổ Tự quản KDC được thành lập gồm 20 thành viên, hoạt động theo quy chế, sinh hoạt vào ngày 5 hằng tháng. MTTQ xã cùng các tổ chức thành viên tích cực tuyên truyền, vận động về mục đích, ý nghĩa của việc BVMT đến từng hộ dân nhằm góp phần nâng cao nhận thức của mọi người. Ngoài ra, thành viên trong Tổ còn xuống từng hộ gia đình trong KDC ký cam kết về BVMT, có 100% hộ gia đình tham gia. Hàng tuần, các thành viên trong mô hình đều tổ chức ra quân làm vệ sinh vào sáng thứ Bảy, riêng các hộ gia đình thì hàng ngày phải thực hiện tốt việc vệ sinh xung quanh nhà ở, bảo đảm sạch sẽ thoáng mát.

Qua thời gian thực hiện, mô hình đã làm thay đổi nhận thức của người dân, mọi người đã có ý thức trong việc thực hiện vệ sinh môi trường trong sinh hoạt hàng ngày. Đến nay đã có 100% số hộ gia đình được sử dụng nước sạch; trên 95% hộ gia đình có nhà vệ sinh; 85% số hộ tham gia chăn nuôi heo đều có hầm biogas. Đặc biệt là tình trạng vứt túi nylon, vỏ bao bì phân, thuốc trên các cánh đồng và vuông tôm không còn tái diễn, rác đã được thu gom và xử lý đúng nơi quy định.

Ông Huỳnh Thanh Chiến (bên phải), ngụ ấp Phước 2 (xã Vĩnh Phú Tây, huyện Phước Long) chăm sóc hàng rào cây xanh để làm đẹp ngôi nhà và ngõ xóm.

TIẾP TỤC NÂNG CHẤT TOÀN DIỆN

Là phong trào không có điểm kết thúc, do vậy XDĐSVH được các cấp, các ngành trong tỉnh quan tâm đề ra nhiều giải pháp để nâng chất ngày càng toàn diện. Qua đó, tiếp tục xây dựng và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc, địa phương để góp phần tạo động lực phát triển quê hương giàu đẹp.

Ông Trần Anh Khiêm - Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Phước Long, cho biết: “Bên cạnh việc gắn kết chặt XDĐSVH với các phong trào thi đua yêu nước, huyện sẽ tập trung đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa đạt chuẩn, nhất là đầu tư xây dựng các công trình văn hóa, thể thao, khu vui chơi - giải trí nhằm nâng cao mức hưởng thụ về đời sống cho thanh thiếu nhi và người cao tuổi ở các KDC. Đặc biệt là huy động nhiều nguồn lực hỗ trợ, xã hội hóa các hoạt động của phong trào; phát huy ý thức tự nguyện, tự giác của mỗi người dân, mỗi gia đình và vai trò tự quản của cộng đồng để ngày càng có nhiều KDC kiểu mẫu về văn hóa”.

Trong khi đó, Ban Chỉ đạo phong trào XDĐSVH các địa phương khác sẽ thường xuyên hoàn thiện, giám sát việc thực hiện quy ước, hương ước ở KDC. Ngoài ra, còn chú trọng BVMT xanh - sạch - đẹp - an toàn, phát triển đa dạng các loại hình câu lạc bộ văn hóa - văn nghệ nhằm xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh và nâng cao đời sống tinh thần cho Nhân dân.

Đặc biệt là thực hiện tốt việc biểu dương, khen thưởng những cá nhân, gia đình văn hóa, ấp văn hóa tiêu biểu trong thực hiện phong trào. Ngược lại, mạnh dạn không xét công nhận danh hiệu với những gia đình vi phạm các tiêu chuẩn gia đình văn hóa nhằm giúp người dân cảm thấy tự hào, tầm quan trọng của danh hiệu gia đình văn hóa trong cộng đồng dân cư.

NHẬT QUỲNH - HỮU THỌ