Tha tù trước thời hạn có điều kiện: Một chính sách nhân đạo

Tha tù trước thời hạn có điều kiện (TTTTHCĐK) là một biện pháp áp dụng trong thi hành án phạt tù lần đầu tiên được quy định trong pháp luật hình sự Việt Nam. Việc TTTTHCĐK khuyến khích người chấp hành án phạt tù tích cực học tập, cải tạo để sớm được tái hòa nhập cộng đồng, thể hiện chính sách nhân đạo của Đảng và Nhà nước.

Đại tá Lê Thái Nguyên, Giám thị Trại tạm giam tỉnh trao quyết định cho các phạm nhân TTTTHCĐK. Ảnh: K.P

Theo quy định trên, người đang chấp hành hình phạt tù khi có đủ các điều kiện theo quy định sẽ được tòa án nhân dân (TAND) quyết định tha tù, tái hòa hòa nhập cộng đồng. Trường hợp người được tha vi phạm nghĩa vụ trong thời gian thử thách theo quy định thì TAND có thể hủy bỏ quyết định TTTTHCĐK đối với người đó và buộc họ phải chấp hành phần hình phạt tù còn lại chưa chấp hành. Về bản chất, người được TTTTHCĐK vẫn là ngưởi đang chấp hành án, chỉ thay đổi hình thức từ chấp hành án trong các cơ sở giam giữ sang chấp hành án tại cộng đồng xã hội và vẫn phải thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách.

Ngay sau khi quy định này tại Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi năm 2017 có hiệu lực, Công an tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện. Đồng thời hướng dẫn trại tạm giam và cơ quan thi hành án hình sự Công an các huyện, thị, thành phố triển khai thực hiện các biện pháp đảm bảo thực hiện TTTTHCĐK.

Đại tá Lê Thái Nguyên, Giám thị Trại tạm giam - Công an tỉnh, cho biết: “Theo chức năng, nhiệm vụ, Trại tạm giam và cơ quan thi hành án hình sự Công an các địa phương đã phổ biến đến từng phạm nhân, niêm yết công khai điều kiện xét TTTTHCĐK để phạm nhân tìm hiểu, đối chiếu và có hướng phấn đấu. Hội đồng xét đề nghị TTTTHCĐK của Trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự công an các huyện, thị, thành phố xét thông qua. Sau đó Hội đồng xét đề nghị TTTTHCĐK Công an tỉnh xét và đề nghị TAND tỉnh xem xét quyết định”.

Trước tết Kỷ Hợi 2019, Chánh án TAND tỉnh đã ký quyết định TTTTHCĐK cho 4 phạm nhân đang chấp hành hình phạt tù tại trại tạm giam và 3 phạm nhân tại các nhà tạm giữ. Đây là niềm vui của các phạm nhân và cả thân nhân, gia đình họ. Và sự phấn đấu để được TTTTHCĐK của những phạm nhân này trở thành động lực, tấm gương cho những phạm nhân còn lại.

Chế định mới bổ sung này cũng là kinh nghiệm lập pháp của nhiều nước trên thế giới. TTTTHCĐK có tính răn đe xã hội cao, tạo động lực thúc đẩy phạm nhân cải tạo tiến bộ và có cơ hội tái hòa nhập cộng đồng sớm hơn, hiệu quả hơn cho người bị kết án phạt tù. Đồng thời nâng cao trách nhiệm của cộng đồng trong việc phối hợp với các cơ quan nhà nước trong quản lý, giáo dục, giám sát người bị kết án phạt tù, góp phần giảm tỷ lệ tái phạm và vi phạm pháp luật. Mặt khác, TTTTHCĐK còn góp phần giảm tải cho các cơ sở giam giữ phạm nhân.

Kim Phượng