Lấy chồng ngoại quốc: Góc khuất những phận đời

Theo đánh giá của cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh, tội phạm mua bán người, đặc biệt là mua bán phụ nữ sang Trung Quốc trên địa bàn tỉnh có chiều hướng gia tăng đột biến. Bằng đa dạng thủ đoạn, chúng đã đẩy số phận của nhiều phụ nữ Bạc Liêu lâm vào con đường khốn cùng.

Bài 1: Vượt biên đánh cược số phận

Khi chúng tôi thực hiện chuyên đề này cũng là lúc cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh đang phát đi thông báo truy tìm người bị hại trong một vụ án mua bán người quy mô lớn nhất từ trước đến nay diễn ra trên địa bàn 3 tỉnh: Bạc Liêu, Cà Mau và Sóc Trăng. Quá trình tác nghiệp, chúng tôi rất khó tiếp cận những người bị hại với nhiều lý do: mặc cảm với cộng đồng, cuộc sống khó khăn nên tiếp tục đi làm ăn xa… 

Em T.T.N.H (bên trái) cho biết, sức khỏe của em vẫn chưa bình phục kể từ khi bị Công an Trung Quốc tạm giam 1 tháng do vượt biên trái phép trong đường dây mua bán người của Lý Búp Pha.

 VỠ TAN ƯỚC MONG ĐỔI ĐỜI

Lần theo địa chỉ ghi trong bản án của TAND tỉnh, chúng tôi tìm đến nhà T.T.N.H. (ấp Công Điền, xã Vĩnh Trạch, TP. Bạc Liêu). H. là nạn nhân may mắn được trở về nhà trong đường dây mua bán người do Lý Búp Pha và Sơn Thị Lan tổ chức đưa sang Trung Quốc cách đây chưa lâu. H. đang sống cùng cha mẹ trong căn nhà xập xệ thuộc diện hộ nghèo nhiều năm liền. Em kể, năm 14 tuổi, trong một lần gặp mẹ em thì đối tượng Sơn Thị Lan nói rằng: “Tôi thấy gia đình chị khổ quá, sao có con gái mà không cho đi Trung Quốc lao động để có tiền gửi về gia đình. Mấy người có con đi Trung Quốc giờ đều khá lên hết”. Sau khi nghe mẹ em trả lời: “Con tôi còn nhỏ, chưa có giấy tờ và tiền đâu mà đi”, thì bà Lan liền hứa giúp làm giấy tờ và lo luôn chi phí đi lại. Đồng thời còn nói thêm: “Qua bên đó làm lương cao, có tiền gửi về. Còn nếu không muốn đi làm mà muốn lấy chồng thì sẽ có người mai mối, mình có quyền lựa chọn. Nếu cháu H. chịu lấy chồng thì tôi sẽ đưa cho gia đình 70 triệu đồng”.

Do thương cha mẹ phải sống trong cảnh nghèo khó, H. đành nhắm mắt nhận lời mời gọi của Sơn Thị Lan. H. bày tỏ, mong muốn lớn nhất của em là sang Trung Quốc lấy chồng để kiếm tiền giúp cha mẹ bớt khổ. H. thừa nhận, từ nhỏ đến lớn, em chưa một lần đi ra khỏi tỉnh Bạc Liêu và càng không biết Trung Quốc ở đâu trên thế giới này. Khi vừa đặt chân sang xứ người, chưa kịp gặp “người chồng trong mộng” thì H. đã bị cơ quan chức năng Trung Quốc phát hiện, trục xuất theo đường tiểu ngạch cho về Việt Nam.             

Ở ấp Cù Lao (xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi), ngoài các nạn nhân trong đường dây mua bán người do Lý Búp Pha và Sơn Thị Lan tổ chức còn có khá đông những cô gái trẻ người dân tộc Khmer âm thầm sang Trung Quốc lấy chồng bằng nhiều đường dây mai mối hôn nhân. Ông Trương Dem cho biết, con ông may mắn lấy được tấm chồng đàng hoàng nên thường xuyên được về thăm nhà, cho tiền cha mẹ. Theo ông Dem, ở ấp Cù Lao đang có ít nhất 5 cô gái trẻ qua Trung Quốc lấy chồng rồi bặt tin tức đã nhiều năm nay. Con gái út của ông Thạch Song cũng nằm trong trường hợp đó. Ông Thạch Song kể, cách đây 2 năm, lúc đó C.T - con gái ông - tròn 16 tuổi. Nghe theo lời dẫn dụ của một đường dây mua bán người trong xóm, C.T trốn gia đình ra đi. Khoảng 10 ngày sau đó, C.T gọi điện về nhờ người nhắn với gia đình là đã sang Trung Quốc rồi. Sau đó, C.T có gửi tiền về cho ông được hai lần rồi bặt vô âm tính. Kể đến đâu là ông Song rơi nước mắt đến đó… Ông nghẹn ngào, đã 2 năm rồi không nghe tin tức gì về con, biết đâu nó đã mất mà mình không hay biết!  

Ông Thạch Song (ấp Cù Lao, xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi) đang từng ngày trông ngóng tin con. Ảnh: T.Đ

…VÀ NHỮNG ĐAU THƯƠNG, BI KỊCH

Đội Phòng chống tệ nạn xã hội và mua bán người thuộc Phòng Cảnh sát hình sự (Công an tỉnh) cho biết, hiện còn rất nhiều nạn nhân trong các đường dây mua bán người diễn ra trên địa bàn tỉnh bị kẹt lại bên Trung Quốc. Sau khi bị Công an Bạc Liêu chặt đứt đường dây, các đối tượng tổ chức đã vào tù thì tung tích về các nạn nhân này gần như không ai nắm được và không biết họ đã đi đâu, về đâu, gia đình ở nơi quê nhà thì vẫn ngày đêm trông ngóng. Công an Bạc Liêu đã cố gắng phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan ở Việt Nam đề nghị cơ quan chức năng của Trung Quốc tiến hành xác minh, giải cứu các nạn nhân nhưng kết quả không như mong đợi.  

Trong một vụ án mua bán người đưa sang Trung Quốc đang được Công an Bạc Liêu điều tra mở rộng, Đại tá Dương Tứ Phương - Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Phó thủ trưởng cơ quan Cảnh sát điều tra (Công an tỉnh) cho biết, đã bắt được hai đối tượng cầm đầu là Trần Văn Tùng (thường trú ấp Vĩnh Đông, xã Vĩnh Thanh, huyện Phước Long) và Trần Thị Chương (trú tại ấp Cái Tràm A1, xã Long Thạnh, huyện Vĩnh Lợi). Các cô gái trẻ mà các đối tượng này khai nhận đã dụ dỗ, lừa gạt thành công lên đến hơn 40 người, nhiều nhất từ trước đến nay, nằm ở địa bàn 3 tỉnh: Bạc Liêu, Cà Mau và Sóc Trăng. Có người thì bị lừa gạt bán sang Trung Quốc, nhưng cũng có người tự mình tham gia vào đường dây với mong muốn kiếm tiền gửi về phụ giúp cha mẹ. Bởi vì trước đó, họ đã được các đối tượng giới thiệu, vẽ vời về một cuộc sống giàu sang khi sang lấy chồng nước bạn.

Quá trình điều tra cho thấy, do bất đồng ngôn ngữ, thường xuyên bị đánh đập, hành hạ, la mắng, chửi bới và bị gò bó, mất tự do, không chịu nổi cuộc sống với gia đình người Trung Quốc nên nhiều phụ nữ đã tự giải thoát mình, bỏ trốn về Việt Nam. Sau khi về Việt Nam, do mặc cảm với mọi người xung quanh và sợ bị trả thù nên chỉ một số ít người đã quyết định đến cơ quan công an tố giác tội phạm. 

Ở Bạc Liêu, theo thống kê chưa đầy đủ của Sở LĐ-TB&XH, toàn tỉnh có trên 100 nạn nhân bị mua bán (bao gồm có hồ sơ và nghi vấn). Tất cả 7/7 huyện, thị xã, thành phố đều tiềm ẩn nhiều nguy cơ, nhất là địa bàn có đời sống kinh tế còn khó khăn, vùng có đông người dân tộc thiểu số.

Tấn Đạt

Theo GS-TSKH Trần Ngọc Thêm, Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn TP. Hồ Chí Minh, cái nghèo, sự hạn chế tri thức, đặc điểm văn hóa vùng miền chính là lý do khiến nhiều cô gái miền Tây quyết định lấy chồng ngoại quốc. Cũng phải thẳng thắn nói rằng, cùng với điều kiện kinh tế khó khăn, sự ham muốn, chạy đua với cuộc sống vật chất của một bộ phận cô gái trẻ thì hầu hết ở những nơi có nạn nhân trong các đường dây mua bán người thường có trình độ dân trí thấp. Trong khi đó, những thông tin về mặt trái của hôn nhân với người nước ngoài qua các công ty môi giới bất hợp pháp, hoặc các đối tượng lừa đảo, buôn người lại khó đến được những nơi này. Họ ít đọc báo, nghe đài, kết nối mạng Internet… Nếu có đọc báo, nghe đài, xem truyền hình thì cũng quan tâm nhiều đến những chương trình giải trí mà thôi. Và chính điều đó đã trở thành một kẽ hở lớn cho những kẻ buôn người xâm nhập.