Khởi kiện đòi lại đất của người thân đã cho

Hỏi: Ông nội tôi trước khi qua đời có cho gia đình tôi toàn quyền quản lý đối với mảnh đất của ông. Nhưng ông cũng có cho một phần diện tích (mà trước đây ông đã cho một người bà con xa của gia đình ở nhờ) được quyền sử dụng với điều kiện người này phải cho phía gia đình tôi được cất một phần công trình phụ phía bên đất ấy.

Khi ông mất, phía bên ấy không đồng ý cho gia đình tôi cất công trình như đã thỏa thuận. Vậy gia đình tôi có thể khởi kiện để đòi lại đất được không?

T.V.Tuân (huyện Đông Hải)

Trả lời: Theo những gì bạn cung cấp, không nói rõ hiện tại mảnh đất mà ông nội bạn cho người bà con đã sang tên đổi chủ hay chưa. Việc cho (có điều kiện) có được lập thành văn bản hay không? Do đó, chúng tôi chia ra hai 2 trường hợp.

Thứ nhất, nếu ông nội của bạn đã tặng cho có điều kiện kèm theo là bên nhận tài sản phải cho gia đình bạn xây dựng công trình phụ trên mảnh đất kia. Trong trường hợp này, nếu bên nhận tặng cho mảnh đất của ông nội bạn thì phải có nghĩa vụ cho gia đình bạn xây dựng công trình phụ. Nếu bên đó không đồng ý thì gia đình bạn có quyền yêu cầu họ phải thực hiện nghĩa vụ đã cam kết. Trường hợp họ không thực hiện thì gia đình bạn có quyền khởi kiện ra tòa án để yêu cầu thực hiện thỏa thuận hoặc yêu cầu chấm dứt giao dịch tặng cho có điều kiện khi không đáp ứng được điều kiện.

Thứ hai, nếu ông nội của bạn chỉ tặng cho mà không có điều kiện kèm theo. Trong trường hợp này, bên nhận tặng cho không có nghĩa vụ và nếu gia đình bạn muốn xây dựng công trình phụ phải thỏa thuận và được sự đồng ý của chủ đất. Gia đình bạn cũng không thể khởi kiện để yêu cầu thực hiện nghĩa vụ.

Để xác định gia đình bạn thuộc trường hợp nào trong hai trường hợp trên phải căn cứ vào thỏa thuận tặng cho giữa ông nội và người bà con xa đó. Trường hợp có thỏa thuận miệng mà không có hợp đồng bằng văn bản thì phải dựa vào các chứng cứ như người làm chứng lúc cho hoặc các giấy tờ nhà đất khác để xác định.

Ngoài ra, nếu mảnh đất vẫn chưa sang tên đổi chủ, tức là vẫn còn quyền sử dụng đất đứng tên ông nội bạn thì đương nhiên, nó vẫn thuộc quyền của gia đình bạn.

Thân ái!

Luật gia KIM PHƯỢNG