Trẻ em có quyền được an toàn

Bài cuối:  An toàn trẻ em, trách nhiệm người lớn

>>Bài 1: Nguy cơ tai nạn giao thông đối với trẻ em vẫn còn cao

Tai nạn giao thông (TNGT) nói chung, TNGT đối với trẻ em nói riêng hiện là vấn đề cấp bách, thách thức mọi quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Theo Ủy ban An toàn giao thông (ATGT) quốc gia, trong 10 năm trở lại đây, thương vong trẻ em trong TNGT không giảm mà có dấu hiệu tăng. Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 2.000 trẻ em tử vong vì TNGT. Nguyên nhân chính là do tình trạng vi phạm Luật Giao thông, mức độ quan tâm đến sự an toàn của trẻ khi đi trên đường của gia đình, cộng đồng chưa cao.

Cảnh sát giao thông TP. Bạc Liêu kiểm tra theo chuyên đề học sinh điều khiển xe máy khi chưa đủ tuổi. Ảnh: T.H

Số liệu thống kê từ Ủy ban ATGT quốc gia cho thấy, trong số người chết vì tai nạn giao thông (TNGT) có gần 50% là người trẻ tuổi. TNGT ảnh hưởng nặng nề đối với trẻ em do trực tiếp bị tai nạn hoặc bị ảnh hưởng gián tiếp bởi cha mẹ, người thân các em bị TNGT. Tai nạn xảy ra trong tích tắc, nhưng thứ mà nó cướp đi ở những đứa trẻ thì rất lâu dài. Chính vì vậy, hành động để bảo vệ sự an toàn cho trẻ em luôn cần sự chung tay của toàn xã hội.

Dai dẳng nỗi đau

Chúng tôi từng chứng kiến một bé trai tử vong do TNGT. Cậu bé bụ bẫm, ngoan hiền, sống với mẹ trong một tiệm tạp hóa nhỏ. Khi hay tin con gặp nạn, người mẹ phải vào bệnh viện cấp cứu vì quá sốc. Tiệm tạp hóa sau nhiều tháng đóng im ỉm rồi cũng mở cửa vì sinh kế, nhưng vẫn còn nét u buồn. Sự việc qua đi đã 10 năm - thời gian khá dài trong cuộc đời hữu hạn của con người nhưng không cách nào xóa đi nỗi xót xa mà TNGT đã in hằn trong tim người mẹ mất con do TNGT.

Hay như mới đây, ông Đ.V.Q (xã Châu Hưng A, huyện Vĩnh Lợi) cũng rơi vào thảm kịch “người tóc bạc khóc kẻ đầu xanh”. Hai đứa con trai ngoan hiền, học giỏi là niềm hạnh phúc lớn nhất, vì vậy mà vợ chồng ông đã mua cho con chiếc xe máy 50 phân khối làm phương tiện đến trường, khi P. còn chưa đủ tuổi lái xe. Mỗi ngày đi học, P. điều khiển xe chở theo Tr. và H. - em trai ruột và em họ cùng đi học. Để rồi trong một lần đến trường, cả ba gặp tai nạn khi đi từ đường làng ra quốc lộ tông trúng xe tải. Người dân khá vất vả khi kéo P. ra khỏi gầm xe tải và đưa 3 đứa trẻ đi cấp cứu, nhưng P. và H. đã không qua khỏi… Hai chiếc mộ nhỏ nằm cặp khoảnh ruộng sau nhà là nơi yên nghỉ của P. và H - như luôn nhắc nhở hai đấng sinh thành về vụ TNGT thương tâm. Nỗi đau mất con, cú sốc tinh thần, cộng với nỗi ân hận vì đã để các con điều khiển xe máy khi tuổi còn quá nhỏ, chưa am hiểu pháp luật, không trang bị mũ bảo hiểm (MBH)… đã khiến bậc làm cha mẹ vô cùng ân hận.

Hậu quả TNGT vẫn đang từng ngày cướp đi hạnh phúc, tương lai của bao gia đình. Dù không trực tiếp gặp nạn, nhưng có rất nhiều trẻ em trở thành nạn nhân bất đắc dĩ của TNGT. Bất ngờ mất đi cha mẹ, anh em, chú bác… những người trực tiếp cưu mang, chăm sóc mình, các em trở thành trẻ mồ côi như hoàn cảnh của 3 chị em V.A, V.L, Đ.Tr (phường 2, TP. Bạc Liêu). Chỉ trong vòng 20 ngày, 3 học sinh tiểu học này phải hứng chịu mất mát tột cùng khi có đến “hai lần mồ côi”. Không may mất mẹ, các em được mợ dâu tương lai xem như con ruột và hết lòng chăm sóc, mua sắm quần áo đẹp, đưa đón đi học, đi chơi. Thế nhưng, niềm an ủi này chưa được bao lâu, sau một buổi chiều lo cơm nước, tắm rửa chu toàn cho các cháu, L.T.D.H - người con gái sắp lên xe hoa về nhà chồng đã mãi mãi ra đi, không chỉ bỏ lại hạnh phúc của chính mình, mà cái chết của cô càng khiến tuổi thơ của 3 đứa trẻ đầm đìa trong nước mắt - khi người tông xe vào cô chưa có giấy phép lái xe.

Trách nhiệm của người lớn

Trung tá Lê Hoàng Thức - Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông (Công an TP. Bạc Liêu) cho biết, lỗi vi phạm nhiều nhất ở trẻ em (từ 6 đến dưới 14 tuổi) khi tham gia giao thông là không đội MBH. Kế nữa là trẻ em điều khiển phương tiện xe cơ giới, có cả hành vi lạng lách, đánh võng, chạy bằng một bánh xe… Chính vì vậy, Trung tá Lê Hoàng Thức đề nghị các bậc làm cha làm mẹ cần có trách nhiệm hướng dẫn, giáo dục con cái trong vấn đề này.

Hưởng ứng chủ trương của Ban ATGT tỉnh, ngay từ đầu năm 2018, Ban ATGT TP. Bạc Liêu đã ban hành kế hoạch chuyên đề “ATGT cho trẻ em”. Theo đó, yêu cầu cán bộ, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên và người lớn phải gương mẫu chấp hành quy định pháp luật về ATGT đường bộ, đường thủy nội địa cho trẻ em noi theo. Tuyên truyền sâu rộng đến từng hộ gia đình, cơ quan, doanh nghiệp, trường học, cá nhân về ý thức giao thông, tham gia giao thông một cách có văn hóa.

Tại lễ phát động Năm ATGT quốc gia 2018 với chủ đề “ATGT cho trẻ em”, rất nhiều đại biểu lãnh đạo đã cùng nói lên tiếng nói bảo vệ trẻ em. Ông Ngô Vũ Thăng - Bí thư Tỉnh đoàn đề nghị: “Phụ huynh phải thực hiện tốt hơn nữa quy định về đội MBH cho trẻ để đảm bảo sự an toàn. Cần khắc phục ngay tình trạng phóng nhanh vượt ẩu, chen lấn, đậu đỗ xe tùy tiện gây phức tạp giao thông ở các điểm trường… Cùng với đó, ý thức của phụ huynh trong việc đảm bảo an toàn cho trẻ khi ra đường là yếu tố quan trọng hàng đầu”.

Sở GD-ĐT đã chỉ đạo xây dựng các cổng trường ATGT trong kế hoạch từng năm học. Trong đó, đặc biệt quan tâm đến các trường nằm trên tuyến quốc lộ để tránh cảnh ùn tắc, đồng thời tạo mỹ quan nơi cổng trường, đảm bảo ATGT.

Lãnh đạo Ban ATGT tỉnh thì cho rằng, việc giáo dục, dạy bảo trẻ em chấp hành tín hiệu đèn giao thông, đội MBH, đi bộ qua đường, đi đò, phà qua sông…, vai trò của phụ huynh và nhà trường là rất lớn. Đề nghị năm 2018, ngành GD-ĐT tỉnh tăng cường công tác kiểm tra trong lĩnh vực này. Cụ thể, Đội cờ đỏ kiểm tra khi học sinh ra cổng vào giờ tan trường, thầy cô cũng có thể hóa trang ra đường kiểm tra đột xuất tình hình học sinh chấp hành pháp luật ATGT. Về phía gia đình, các bậc phụ huynh không nên nuông chìu, không mua xe, không cho con em chạy mô tô, xe gắn máy khi chưa đủ tuổi.

Theo Ban ATGT tỉnh, khi công tác tuyên truyền đã được tiến hành nhuần nhuyễn thì cần phải mạnh tay với những trường hợp vi phạm. Với học sinh vi phạm, cảnh sát giao thông nên gửi thông báo về trường để nhắc nhở dưới cờ nhằm tạo sức răn đe. Các bến đò ngang chưa trang bị đầy đủ phao cứu sinh, nên tăng cường kiểm tra. Thời gian qua cổng trường tiểu học Kim Đồng, tiểu học Lê Văn Tám… thuộc địa bàn TP. Bạc Liêu thường xuyên xảy ra ùn tắc. Do đó, cần mở chuyên đề kiểm tra, xử lý việc không đội MBH cho trẻ em và phụ huynh đậu đỗ không đúng nơi quy định. Nên nghiên cứu xây dựng thêm các cổng phụ để phân chia học sinh giờ tan lớp, tránh áp lực giao thông ở các cổng trường.

Thanh Hải - Tấn Đạt  

Đội Cảnh sát giao thông (Công an TX. Giá Rai) cho biết, tình trạng vi phạm pháp luật ATGT ở trẻ em khu vực các cổng trường diễn ra phổ biến. Năm 2018, Đội đã tăng cường tuyên truyền dưới cờ, trong giới phụ huynh tại các chốt giao thông, làm văn bản yêu cầu các trường sử dụng loa nội bộ tuyên truyền trong giờ tan lớp để nhắc nhở phụ huynh, học sinh hằng ngày… Các trường cũng đã tuyên truyền từng lớp riêng và cách làm ấy đã tạo được hiệu ứng tích cực, nhiều trẻ em tiếp thu và chấp hành rất tốt.